Jaren voordat het landelijke herenigingsproces op gang kwam fuseerden in 2005 de NGK en de GKv in Zaandam al. Daarmee ontstond de allereerste samenwerkingsgemeente. Wat kunnen andere kerken leren van een gemeente met zoveel ervaring? En hoe gaat het nu, twintig jaar na de eerste concrete stappen richting een fusie, in Zaandam? 

Soms kun je beter achteraf vergeving vragen dan vooraf om toestemming, is een van de lessen die Jelte Feenstra mee wil geven. Met andere woorden: wacht niet tot je iedereen aan boord hebt, maar durf plaatselijk stappen te zetten in het herenigingsproces als je elkaar hebt leren kennen en erkent als kerk van Christus. Feenstra (66) heeft het proces van voorzichtige kennismaking tot fusie in Zaandam van begin tot eind vrijwel continu als ouderling meegemaakt. Tegenwoordig is hij koster van de Zaankerk. Met de nuchtere houding dat er eventueel fouten gemaakt mochten worden durfden beide kerkenraden het in 2002 aan om na jarenlange samensprekingen stappen te zetten naar meer samenwerking en hereniging.

Rituele dans
Tussen 1980 en 1990 schreven de beide gemeenten elkaar over en weer jaarlijks een brief; dat was een soort rituele dans geworden zonder veel impact. Vanaf 1990 ontstond het gevoelen dat de verbinding met Christus eventuele onderlinge verschillen ruimschoots oversteeg. Om die reden intensiveerden de contacten tussen de twee kerkenraden, werden er samensprekingen gevoerd en gingen de beide kerkenraden regelmatig samen vergaderen. Een ‘commissie zonder naam’, bestaande uit twee keer twee afgevaardigden, voerde de regie. De fase van samensprekingen duurde in totaal zo’n twaalf jaar.
‘In 2002 zeiden we tegen elkaar: we gaan intensiever met elkaar in gesprek en elkaar dieper in de ogen kijken. We willen in alle openheid het gesprek gaan voeren over geestelijke en kerkelijke zaken. We gaan elkaar bevragen: hoe staan jullie erin, wat bindt ons, wat scheidt ons?’ Dat leidde in korte tijd tot de conclusie dat er overweldigend veel meer overeenkomsten waren dan verschillen tussen de beide gereformeerde kerken in Zaandam. Die constatering bracht hen ertoe elkaar formeel als kerk van Christus te erkennen. Maar de beide kerkenraden waren ervan overtuigd: daar kan het niet bij blijven. Je kunt niet naast elkaar blijven bestaan.

Als je elkaar erkent als kerken van Christus, kun je niet naast elkaar blijven bestaan

Pionieren
‘Daarna was het pionieren,’ vertelt Feenstra. Handreikingen of protocollen zoals die nu beschikbaar zijn, waren toen niet voorhanden, laat staan dat er een Regiegroep Hereniging was. ‘Er zijn heel wat gesprekken gevoerd, eerst en vooral met de leden van beide gemeenten, maar ook met commissies en deputaatschappen van de landelijke kerkverbanden. Die gesprekken gingen over: wat is je verlangen, wat is je visie, wat voor praktische haken en ogen zitten er aan een fusie in een stadium waarin daar landelijk nog geen ervaring mee is opgedaan?’
Plaatselijk werd een commissie ingesteld met twee leden uit beide gemeenten. ‘Eén van de dingen die de commissie deed was het Akkoord van Kerkelijk Samenleven (NGK) naast de Kerkorde van de GKv leggen: een dun document op hoofdlijnen naast een wat uitgebreider en meer gedetailleerd stuk. Maar uiteindelijk bleek ook hier dat we over dezelfde zaken afspraken maakten, alleen op een andere manier.’
Voor de eerste predikant van de samenwerkingsgemeente, ds. Jaap van den Bos, moest een constructie bedacht worden. Hij kwam formeel in dienst van de GKv, terwijl hij contractueel betaalde hulpdiensten verrichtte binnen de NGK. En tot op de dag van vandaag bezoeken kerkenraadsleden zowel classis- als regiovergaderingen.

Gezamenlijke avondmaalsviering
Pijn en verdriet over wat er in de jaren 60 gebeurd was, bleek aan beide zijden nog aanwezig, soms zelfs in de vorm van verwijten over en weer. Zaandam was een van de gemeenten waar de scheuring zich heel concreet en pijnlijk voltrokken had; ds. Van Ommen was er destijds predikant en samen met ds. Schoep afgevaardigd naar de synode van Amersfoort (1967). Toen ds. Schoep terugverwezen werd naar de PS van Noord-Holland, vertrok ook Van Ommen, met alle gevolgen van dien. Voor de gang van zaken in de jaren 60 zijn in de fase van de samensprekingen excuses aangeboden, schuld beleden en vergeving gevraagd.
De kerkenraden van de NGK en de GKv kozen er in 2002 voor om alle adressen te bezoeken waar nog pijn zat en te vragen: is er nog iets wat je in de weg staat om avondmaal te kunnen vieren met de broeders en zusters uit de andere gemeente? Voor sommigen bleek dat in eerste instantie nog een brug te ver, maar in 2005 vond die gezamenlijke avondmaalsviering plaats; een diep emotioneel moment.
‘De keuze om kort na de wederzijdse erkenning als kerk van Christus tien gezamenlijke diensten per jaar te beleggen, viel niet meteen bij iedereen in goede aarde. Veel leden van de GKv vonden dat te snel gaan,’ vertelt Feenstra over de beginperiode. ‘We hebben dat toch doorgezet; niet om over gevoelens heen te walsen, maar vanuit de overtuiging: alleen als we elkaar gaan ontmoeten, kan het wat worden tussen ons.’

Cultuurverschillen zitten heel diep. Zelfs na twintig jaar zie je er soms nog iets van terug

De luiken open
Cultuurverschillen zitten heel diep. Zelfs nu, ongeveer twintig jaar na de eerste concrete stappen richting fusie, zie je daar soms nog iets van terug. Om echt een eenheid te vormen werd in 2014 de keuze gemaakt om een nieuw gebouw in gebruik te nemen. Tegenwoordig bestaat de samenwerkingsgemeente Zaandam uit iets minder dan honderd leden met een vrij hoge gemiddelde leeftijd. Predikant Marten Wybe van der Veen is sinds 2020 aan de gemeente verbonden. Met een diaconale en missionaire houding staan de luiken open naar de stad waarin ze is gevestigd.

Afbeelding op homepage: Zairon via Wikimedia Commons. Klik hier voor de licentie.

‘Het gaat in de kerk niet om standpunten, maar om samen op weg zijn.’ Kerkenraadsvoorzitter Wim Groeneweg citeert zijn predikant ds. Fred Blokhuis om een idee te geven van wat voor soort gemeente de recent gefuseerde 3G-kerk in Nieuwegein wil zijn: trouw aan de gereformeerde traditie, met een open blik voor de vraagstukken van deze tijd en een warm hart voor de samenleving.

Sinds 1 januari van dit jaar vormen de GKv Nieuwegein en de CGK/NGK-samenwerkingsgemeente Het Anker één gemeente. Aan de daadwerkelijke fusie is in november 2021 een verootmoedigingsdienst voorafgegaan. Groeneweg vertelt: ‘Over en weer is er spijt betuigd over de gang van zaken in de jaren 60. Dat is voor alle betrokkenen, vaak de kinderen van de generatie die de breuk heeft meegemaakt, heel heilzaam geweest.’

Verlangen
De twee gemeenten kennen elkaar al een jaar of vijftien. Zo’n zes, zeven jaar geleden zijn de banden aangehaald en gingen de beide kerken het als een opdracht zien om steeds intensiever met elkaar op te trekken. Het voornemen om op 1 januari 2022 te fuseren bestond al een tijdje. Vanwege corona en alle beperkingen die dat met zich meebracht, is het proces in een stroomversnelling geraakt en zijn de veelal online samenkomsten bijna geruisloos in elkaar geschoven. In een visiedocument omschrijft de gemeente haar verlangen als volgt: In een wereld vol ongenade verlangen wij ernaar een gemeente van Jezus Christus te zijn, waarin Hij zelf centraal staat met zijn unieke tegengeluid van hemelse liefde en genade.

Teams
De gefuseerde CGK/NGK/GKv-gemeente bestaat uit ongeveer 600 leden. Nieuwegein is een stad met weinig kerken. Alpha-cursussen worden doorgaans goed bezocht. Groeneweg legt uit hoe het werk in de gemeente is georganiseerd. ‘Ambtsdragers geven leiding aan teams die verschillende werkterreinen beslaan, zoals kringenwerk, zorg voor nieuwe leden, pastorale en diaconale zorg, jeugdwerk, erediensten en facilitaire zorg. Gemeenteleden maken deel uit van die teams. Voor pastorale zorg worden gemeenteleden toegerust en opgeleid. De kringen vormen de ruggengraat van de gemeente.’
Hij vervolgt: ‘We zijn qua leeftijdsopbouw een redelijk evenwichtige gemeente, wel met in verhouding weinig 80-plussers. De grootste groep valt in de categorie 40 tot 65 jaar. Naast de predikant is er een jongerenwerker in dienst. Zij is actief in het ondersteunen van ouders bij de geloofsopvoeding en trekt natuurlijk ook intensief op met de jongeren zelf, bijvoorbeeld door jeugdkampen te organiseren.’

Al met al willen de leden van de nieuwe gemeente uitstralen dat ze blij zijn dat ze de Heer kennen en dat dat ruimte en geluk geeft. Vandaar hun motto: vrolijk gereformeerd.

Ruimte om samen kerk van Christus te zijn

Webinar over de kerkorde van de herenigde kerk

8 maart 2022, 19:30-21:00

In dit webinar maak je kennis met de nieuwe kerkorde van de toekomstige Nederlandse Gereformeerde Kerken. De voorgestelde kerkorde is verankerd in het gereformeerde belijden en sober van karakter. Dat wil zeggen: er wordt in verhouding weinig in vastgelegd en veel overgelaten aan de plaatselijke kerken. Zij krijgen alle ruimte om zelf keuzes te maken die passen bij het karakter van de gemeente, binnen de hoofdlijnen van de kerkorde.

Wie laat je ambtelijke taken uitvoeren, wie laat je deelnemen aan het heilig avondmaal, wie zijn er volwaardig lid van de gemeente? Over deze en een heel aantal andere zaken zegt de kerkorde: kerkenraad, denk er samen met de gemeente goed over na, maak een keuze en leg die vast in een plaatselijk reglement.

Ds. Rob Vreugdenhil, ds. Kornelis Harmannij, Pieter Dirk Dekker en Jan van Dijk zullen namens de Regiegroep Hereniging en de Werkgroep Toekomstige Kerkorde verschillende aspecten van de kerkorde belichten in het webinar. Embert Messelink neemt de rol van gespreksleider op zich. Deelnemers worden toegerust en uitgedaagd om over de materie door te denken met het oog op hun lokale situatie. Zo gaan zij samen in gesprek over de vraag wat voor hen het hart van het belijden is en welk verlangen zij hebben voor de ontwikkeling van het gemeenteleven.

De kerkorde zal D.V. in het najaar worden vastgesteld. Tot 1 juni a.s. kunnen classes en regio’s eventueel nog wijzigingen voorstellen.

Ga voor meer informatie en aanmelding naar www.wwjg.nl/samenkerk

Om de classes/regio’s een indruk te geven van wat er bij de nieuwe regio-indeling na de hereniging van GKv en NGK allemaal komt kijken en hoe ze daarmee nu al aan het werk kunnen gaan, is er onlangs een Handreiking nieuwe regio’s verschenen.In het Vooraf omschrijven de Regiegroep Hereniging en de Werkgroep Toekomstige Kerkorde het doel van deze Handreiking als volgt:

“Het hart van het kerkverband klopt in de regio’s. Daar ontmoeten de kerken elkaar. Deze handreiking is bestemd voor kerkenraden, voor de huidige classes en regio’s, voor allen die een functie in een classis of regio (gaan) vervullen en voor alle verbanden waarin kerken regionaal samenwerken. Wanneer de huidige GKv- en NGK-kerken in de herenigde kerk regionaal gaan samenwerken, doen zij dat bijna overal in een nieuwe samenstelling. Deze handreiking is bedoeld om regio’s en kerkenraden te helpen bij de overgang naar die nieuw
samengestelde regio’s. Met kennismaking en het opstarten van die samenwerking hoeven zij niet te wachten tot de hereniging formeel een feit is. (…)
De taken van regionale vergaderingen liggen in grote lijnen vast in de kerkorde. Regio’s hebben echter een grote vrijheid hoe zij hun werk organiseren. Maatwerk is hier het devies. Een startpunt op basis van de bestaande ervaring kan wel veel dubbel werk voorkomen.”

Klik hier om de Handreiking nieuwe regio’s te downloaden, of lees de Handreiking hieronder op het scherm.

De Regiegroep en de Werkgroep Toekomstige Kerkorde (WTK) beleggen dit voorjaar door het land heen vijf voorlichtingsavonden. Geïnteresseerden kunnen daar terecht met hun vragen over de kerkorde voor de herenigde kerk, zoals die in eerste lezing is vastgesteld tijdens de gezamenlijke Landelijke Vergadering en Generale Synode (LV/GS) van 13 november jl.

Deze versie van de kerkorde kent al een voorgeschiedenis waarin alle lokale kerken de gelegenheid gehad hebben om zich erover uit te spreken en met wijzigingsvoorstellen te komen. Daar is ruimschoots gebruik van gemaakt. In deze fase is het aan de regio’s (NGK) en classes (GKv) om zich erover te buigen. Zij krijgen tot 1 juni a.s. de tijd om de LV/GS te dienen met hun commentaar. In december is de tekst van de kerkorde met een toelichting en een begeleidende brief naar de kerken gestuurd. Alle relevante documenten kunt u hier vinden.

Tijdens de LV/GS van Zoetermeer, die D.V. in het najaar van 2022 geopend zal worden, komt de concept-kerkorde opnieuw op de agenda. Na een nieuwe besprekingsronde zal de kerkorde definitief vastgesteld worden als kerkorde van de Nederlandse Gereformeerde Kerken.

Onder het voorbehoud van de geldende coronamaatregelen zijn de volgende voorlichtingsavonden gepland. Via deze website houden we u op de hoogte van eventuele wijzigingen.

Aanvangstijd is altijd 19:30 (zaal open om 19:00 u.), sluiting uiterlijk om 21:30.
Aanmelding verplicht! Dat kan op onderstaande aanmeldformulier.
Via email ontvangt u van te voren informatie over de avond. (en komt u niet voor een dichte deur te staan bij afgelasten).

‘De Bron, een kerk van hoop’

NGK en GKv Hardinxveld-Giessendam fuseren

Met ingang van 1 januari 2022 gaan de NGK-gemeente Kerk van Hoop en de GKv-gemeente De Bron samen verder onder de naam ‘De Bron, een kerk van hoop.’ De twee gemeenten besloten om niet te wachten tot de beoogde landelijke fusiedatum in 2023. ‘De organisatie van gezamenlijke online-diensten in coronatijd heeft het verlangen om met elkaar verder te gaan een stimulans gegeven,’ aldus Yorick van Asperen. Met hun voorbeeld willen de gemeenten in de Alblasserwaard andere kerken bemoedigen en aansporen om hetzelfde te doen.

Zo’n twintig jaar geleden zijn beide kerken voorzichtig begonnen met zogenaamde verkenningsgesprekken. Kort na die eerste gesprekken is de commissie GKv-NGK gevormd. De opdracht aan deze commissie was te onderzoeken in hoeverre samenwerking mogelijk was. Na eerst gefocust te hebben op wat de verschillen tussen de twee kerken waren, is stap voor stap die focus verlegd naar de overeenkomsten. In dat proces is veel wat in de jaren 60 gebeurd benoemd, verdriet is gedeeld en er is schuld beleden over gemaakte fouten. Een van de leden van het eerste uur van deze commissie legt uit: ‘Toen we in alle eerlijkheid konden zeggen dat we spijt hadden van wat er toen gebeurd is, is er een brief opgesteld naar de families van de toen meest betrokken personen. Dat is voor mijn gevoel een soort breekpunt geweest. Vanuit schuld belijden naar opnieuw beginnen. Vanuit vergeving opnieuw gaan bouwen.’

Vanaf dat moment is er gezocht naar allerlei vormen van samenwerking. Er is voortvarend maar niet overhaast gehandeld. Stap voor stap zijn er hobbels genomen en is de samenwerking geïntensiveerd. Elkaar ontmoeten en herkennen als broers en zussen in het geloof heeft geleid tot een avondmaalsviering tijdens een gezamenlijke dienst. Daarna zijn er grote stappen gezet in de vorm van gezamenlijke middagdiensten en nauwe samenwerking binnen het jeugdwerk. Op zondag 14 november jl. is in beide gemeenten afscheid genomen van het bestaande landelijk verband, en op zondag 28 november is de nieuwe naam onthuld. De nieuwe kerkgemeenschap in Hardinxveld-Giessendam gaat ‘De Bron, een kerk van hoop’ heten. Dominee Johan Weij (voorheen NGK) wordt de eerste dominee van deze nieuwe gemeente. Hij spreekt de hoop en het vertrouwen uit dat de nieuwe gemeente onder de zegen van God tot bloei mag komen.

De nieuwe gemeente wil een bezielende kerk zijn met oog voor jongeren, levend van de genade van God. Om met één van de commissieleden te spreken: ‘Als je met elkaar die genade hebt ervaren in het herstel van wat gebroken was, zal dat te merken zijn in de manier waarop deze nieuwe gemeente kerk wil zijn. Wat we als mensen hebben gebroken, is door God geheeld’.

Bekijk hieronder de video die gemaakt is bij de bekendmaking van de nieuwe naam.

Het werk van de Landelijke Vergadering/Generale Synode is afgerond, en de concept-kerkorde is unaniem aangenomen. In een interview vertellen de drie voorzitters over het werk van de afgelopen periode, over wat er nog gebeuren moet tot aan de hereniging en wat de hereniging betekent voor plaatselijke kerken.

Onderweg naar één kerk from LPB media on Vimeo.

Twee jaar landelijke vergadering en generale synode in vogelvlucht

Ruim twee jaar duurden de afgelopen Generale Synode van de GKv en de Landelijke Vergadering van de NGK. De bijeenkomsten werden fors gehinderd door coronamaatregelen. Tegelijk werden er grote stappen gezet naar een gezamenlijk kerkverband. Met als meest zichtbare ontwikkelingen: diverse momenten waarop elkaars hart werd gezocht en spijt werd betuigd en aanvaard over het verleden; een naam voor het nieuwe kerkgenootschap; en een concept-kerkorde waar regio’s en classes zich de komende tijd opnieuw over mogen buigen.

Onderaan dit bericht staat de brief aan kerkenraden, regio’s en classes.

Begin 2020 is het nog wat zoeken en tasten. De NGK belegt een extra zittingsdag om alle gedachten en gevoelens over hereniging met de GKv op tafel te krijgen. Conclusie: de NGK wil verder op de weg naar eenheid, maar er zijn wel zorgen over de concept-kerkorde. De afgevaardigden hechten eraan dat er op landelijk niveau niet meer geregeld wordt dan noodzakelijk is. Er moet ruimte zijn voor plaatselijke verschillen van inzicht en verschillende kerkelijke praktijken.
Intussen heeft de GKv nog andere zaken op het bord liggen: de bespreking van de revisieverzoeken over het besluit de ambten open te stellen voor vrouwen, die in het voorjaar van 2020 inhoudelijk worden besproken.

Spijtbetuiging
In maart volgt een veelbewogen gezamenlijke zitting: de synode van de GKv betuigt spijt over de besluiten van de synode van 1967, waar de scheuring van beide kerkgenootschappen op volgde. Frans Schippers van de NGK spreekt van een geweldig besluit en een prachtig voorbeeld van recht doen: ‘Het is niet te bevatten, maar wel waar,’ zo brengt hij zijn ontroering onder woorden.

De synode betuigt spijt over de besluiten van de synode van 1967, waar de scheuring van beide kerkgenootschappen op volgde

Negen dagen later, half maart 2020, wordt het vergaderwerk stilgelegd: de coronacrisis is in alle hevigheid losgebarsten. Er volgt een tijd waarin achter de schermen het hoognodige wordt gedaan, waarin online kan worden doorgewerkt, maar veel vergaderwerk ook wordt uitgesteld.
Vanaf oktober 2020 zijn vergaderingen weer mogelijk. Vanaf dit moment wordt er uitsluitend gezamenlijk vergaderd. De NGK en GKv besluiten ‘geassocieerd lid’ van de Raad van Kerken te worden. Ook allerlei strategische en financiële besluiten krijgen hun beslag. Op 12 december zit het reguliere werk erop en resteert er nog een dossier: de tweede versie van de concept-kerkorde. Maar opnieuw speelt corona de bijeenkomsten parten: vergaderen lukt pas weer na de zomer van 2021.

‘Nederlandse Gereformeerde Kerken’
In september 2021 is het zover: de gezamenlijke gs/lv buigt zich over de kerkorde. In een van de eerste vergaderingen wordt nu ook de naam van het nieuw te vormen kerkgenootschap gekozen: het wordt Nederlandse Gereformeerde Kerken. Ook de regio-indeling van de nieuwe kerk wordt vastgesteld: er komen 28 regio’s, met doorgaans tien tot vijftien kerken per regio.
De uitvoerige besprekingen van de kerkorde richten zich op thema’s als kinderen aan het avondmaal, het schrijven van een eigentijds getuigenis van de kerk, het werk en de bevoegdheden van ambtsdragers, vormen van kerklidmaatschap en toezicht op gemeenteleden.

Unaniem
Na zeven vergaderdagen over de kerkorde is er een dankbaar slotakkoord: de nieuwe tekst wordt unaniem aangenomen door de afgevaardigden. Voorzitter Frans Schippers staat uitgebreid stil bij deze belangrijke mijlpaal op de weg naar een herenigde kerk. In zijn woorden: er is ondanks verschil van gevoelen eendrachtig samengewerkt om het geheel te dienen, met een mooi resultaat. Dat geeft reden tot grote dankbaarheid, allereerst richting de Heer van de kerk.

Na zeven vergaderdagen over de kerkorde is er een dankbaar slotakkoord: de nieuwe tekst wordt unaniem aangenomen door de afgevaardigden

Ook dit moment is overigens geen afsluiting, maar het begin van een nieuw traject. De regiovergaderingen/classes krijgen in 2022 de gelegenheid om kennis te nemen van de inhoud van de concept-kerkorde. Tot 1 juni 2022 kunnen ze wijzigingsvoorstellen indienen als ze daar aanleiding toe zien. Het gaat vooral om de vraag of er in hun ogen wezenlijk andere keuzes gemaakt moeten worden. Plaatselijke kerken kunnen via hun regiovergadering/classis wijzigingsvoorstellen indienen. Zie onderaan dit artikel de brief die naar classes, regio’s en kerkenraden is verstuurd.

Tijdens de lv/gs van Zoetermeer, die D.V. in november 2022 geopend zal worden, komt de concept-kerkorde opnieuw op de agenda, om na een nieuwe besprekingsronde definitief vastgesteld te worden als kerkorde van de Nederlandse Gereformeerde Kerken.

De streefdatum voor de fusie van beide kerkgenootschappen is vastgesteld op 1 maart 2023.

Meer lezen? Op www.lv-gs2020.nl vindt u alle besluiten en verslagen van de Landelijke Vergadering en de Generale Synode.

Link: klik hier om direct naar de pagina met de concept-kerkorde en bijbehorende documenten te gaan.

Download: Brief aan classes, regio’s en kerkenraden

Wat maakt ons gereformeerd? Hoe verhouden we ons in de 21ste eeuw tot de aloude belijdenisgeschriften van de kerk? Deze vragen werden gesteld tijdens de bespreking van het eerste hoofdstuk van de concept-kerkorde op 25 september jl. door de gezamenlijke landelijke vergadering en generale synode. Tijdens die vergadering werd besloten een verkenningscommissie in te stellen, die voor de herenigde kerk een voorstel zal doen voor een eigentijds getuigenis.

Hoofdstuk A van de concept-kerkorde heeft voor een groot deel het karakter van een kadertekst die voorafgaat aan de meer reglementair getoonzette hoofdstukken die volgen: dit zijn we, hier staan we voor, en zo willen we met elkaar optrekken. Onderdeel A2 draagt als titel ‘Bijbel en belijdenis’. Er staat expliciet dat de kerken met de algemene christelijke kerk de Apostolische Geloofsbelijdenis, de geloofsbelijdenis van Nicea en de geloofsbelijdenis van Athanasius als verwoording van hun geloof in de drie-ene God aanvaarden, evenals de drie formulieren van eenheid: de Nederlandse Geloofsbelijdenis, de Heidelbergse Catechismus en de Dordtse Leerregels.

Bij de bespreking van dit onderdeel op 25 september kwam enerzijds aan de orde dat dit niet de tijd is om hier radicaal verandering in aan te brengen: de oude belijdenisgeschriften hebben voor velen inhoudelijk nog niets afgedaan, en voor goed doordachte nieuwe formuleringen ontbreekt nu de tijd. Anderzijds was er veel aandacht voor de praktijk die daaromheen gegroeid is, bijvoorbeeld als het gaat om het al of niet ondertekenen van een (ver)bindingsformulier door ambtsdragers. Daar wordt in het gemeenten verschillend mee omgegaan. De Regiegroep had een voorstel ingediend om een commissie belijdende kerk aan het werk te zetten, die voor het herenigde kerkgenootschap een voorstel zal doen voor een eigentijds getuigenis: Deze commissie zal aan het werk gaan met de opdracht om te verkennen hoe we beknopt onder woorden kunnen brengen wat we geloven en waarom dat relevant is.

Tijdens de bespreking van het voorstel rees allereerst de vraag hoe breed deze taak is en op welke manier met andere kerken samengewerkt moet gaan worden. Ook werd er doorgesproken over de verankering van de nieuwe verwoording in het belijden uit het verleden. De Regiegroep benadrukte dat er met een open blik richting andere kerken aan deze opdracht gewerkt zal worden. Verwacht wordt dat het resultaat van de commissie wellicht geen echt nieuw belijdenisdocument wordt, maar veelmeer een verklaring waar we voor staan naar buiten toe. Unaniem stemde de vergadering in met de instelling van deze commissie. Afgesproken is dat benoemingen in de commissie plaatsvinden door de gezamenlijke moderamina, op voordracht van de Regiegroep.

Lees hier de integrale besluittekst.

Op 13 november jl. zijn de afgevaardigden naar de landelijke vergadering en de generale synode voor de laatste keer bij elkaar geweest. Zeven dagen lang hebben ze zich dit najaar gebogen over de concept-kerkorde van de herenigde kerk. Elk artikel is grondig tegen het licht gehouden en er zijn veel verbeteringen doorgevoerd. Dat leidde ertoe dat de herziene versie unaniem is aangenomen, wat tot grote dankbaarheid stemde aan het slot van een tweejarig vergadertraject.

In maart 2020 werd het zogenoemde ‘koersbesluit’ genomen, om daadwerkelijk de weg naar één kerkgemeenschap in te slaan. Ds. Peter Sinia benoemde tijdens zijn dagopening dat het proces van de afgelopen anderhalf jaar zijn toch al positieve verwachtingen overtroffen heeft en dat hij dankbaar is voor de mooie en harmonieuze manier van samenwerken.

Grote dankbaarheid
Er restten op deze zaterdag, die begon met een langdurige regionale stroomstoring, nog vier hoofdstukken van de kerkorde om vast te stellen. Over deze hoofdstukken D t/m G was tijdens de vorige bijeenkomst al uitgebreid inhoudelijk doorgesproken. In de tussentijd heeft de Werkgroep Toekomstige Kerkorde (WTK) de aangenomen wijzigingsvoorstellen verwerkt. De vergadering ging na een besprekingsronde unaniem akkoord met de herziene inhoud van de betreffende hoofdstukken, waarna de voorzitter dankbaar constateerde dat daarmee de hele concept-kerkorde unaniem is vastgesteld. Hij stond uitgebreid stil bij deze belangrijke mijlpaal op de weg naar de herenigde kerk. In zijn woorden: er is ondanks verschil van gevoelen eendrachtig samengewerkt om het geheel te dienen, met een mooi resultaat. Dat geeft reden tot grote dankbaarheid, allereerst richting de Heer van de kerk.

Door en door gereformeerd
Deze dankbaarheid kreeg in allerlei toonaarden bijval, onder anderen van WTK-voorzitter Jan van Dijk en van Kornelis Harmannij, die als lid van de WTK en van de Regiegroep Hereniging bergen werk heeft verzet om tot een afgewogen kerkorde te komen. Hij noemde dit moment van vaststelling iets waar hij jarenlang naar uitgekeken heeft. De concept-kerkorde is een door en door gereformeerd document geworden, op zo’n manier dat de plaatselijke kerk het hart vormt, altijd met het oog op wat de Heer in onze kerken wil doen.

Nieuw traject
Hoewel de concept-kerkorde nu in eerste lezing is vastgesteld, is dit moment geen afsluiting, maar een begin van een nieuw traject. Plaatselijke kerken en regiovergaderingen/classes krijgen in 2022 de gelegenheid om kennis te nemen van de inhoud van de concept-kerkorde en wijzigingsvoorstellen in te dienen als ze daar behoefte aan hebben. Tijdens de lv/gs van Zoetermeer, die D.V. over ongeveer een jaar geopend zal worden, komt de concept-kerkorde opnieuw op de agenda, om na een nieuwe besprekingsronde definitief vastgesteld te worden als kerkorde van de Nederlandse Gereformeerde Kerken.

Sluiting
Ten slotte sloot eerst Frans Schippers de landelijke vergadering van Zeewolde, en daarna Melle Oosterhuis de synode van Goes. De vergaderingen zijn provisorisch gesloten, wat wil zeggen dat er geen vergaderingen meer gepland staan en de afgevaardigden van hun taak zijn ontheven, tenzij zich onverwacht zaken aandienen die geen uitstel vergen. De aanblijvende moderamina hebben dan de bevoegdheid om de vergaderingen bijeen te roepen.

Beide voorzitters lieten in hun slotwoorden nogmaals doorklinken hoe dankbaar ze zijn voor alles wat er de afgelopen jaren bereikt is, op weg naar hereniging van beide kerken. Alle eer aan God!

Eerdere verslagen van de kerkordebesprekingen zijn te vinden op https://lv-gs2020.nl/ngk-gkv/.