Bij het Zuiderkruis in Maastricht is iedereen welkom die zich onder het Woord wil scharen. De samenstelling en de geografische ligging van deze gecombineerde NGK/GKv zorgen ervoor dat het een gemeente is met een bijzonder karakter. Opbouwwerker Marije Koelewijn zegt daarover: ‘Onze context dwingt ons ertoe om echt te kijken waar het om gaat. Afgebakend lidmaatschap en uitwisseling van attestaties passen bijvoorbeeld niet altijd even goed in deze setting. We maken ontspannen onze eigen keuzes.’
Sinds 2015 vormen de NGK en GKv één gemeente. De GKv bracht bij de fusie ds. Jacob Glas mee, de NGK het mooie kerkgebouw in de binnenstad, de Waalse kerk. Ds. Glas ging in 2020 met emeritaat. Inmiddels heeft ds. Ron van der Spoel zich voor anderhalve dag per week als predikant aan het Zuiderkruis verbonden. Marije noemt zichzelf ouderling met een speciale opdracht gemeenteopbouw; ze is kerkelijk werker met een theologische achtergrond. In 1998 kwam ze als student naar Maastricht, en ze is er nooit meer weggegaan. Naast haar en de predikant bestaat de kerkenraad uit nog twee ouderlingen en twee diakenen. Na het emeritaat van ds. Glas in 2020 is een visietraject gestart. De gemeente telt ongeveer 80 belijdende leden.
Visie
Op de website van de kerk wordt die visie verbeeld in een wordcloud (zie afbeelding) en als volgt ingeleid: ‘Als gemeente willen we een “huis voor de ziel” zijn. Een ruimte waar voor iedereen zonder onderscheid een plek is om zich te laten inspireren door God, de levende Bron, die met Zijn genade en liefde ons heeft aangeraakt. Bij de Levende God is iedereen welkom. Dat betekent dan ook dat wij naar het voorbeeld van Jezus Christus elkaar liefdevol en zonder onderscheid of oordeel tegemoet treden. En dat we de dienende houding van Jezus Christus handen en voeten geven in de praktijk van ons leven.’
Geestelijk leidinggeven
Wat maak het Zuiderkruis zo bijzonder? Koelewijn: ‘De achtergrond van onze leden en bezoekers is heel divers, van van huis uit gereformeerd tot katholiek en evangelisch. Sommigen hebben totaal geen affiniteit met de kerk. Er komen veel gasten en er lopen geregeld toevallige passanten naar binnen; we zitten in een kerkgebouw uit 1732 niet ver van het Vrijthof.’
De gemeente heeft een open houding naar haar omgeving en is zich bewust van haar maatschappelijke functie. Op allerlei manieren en momenten wordt samengewerkt met andere lokale kerken, zoals in het jeugdwerk en bij feestelijke gelegenheden als recent op Eerste Paasdag.
De kerkenraad koos er in het afgelopen jaar voor om steeds minder te managen en te regelen, en steeds meer te ‘herderen’. Daarmee wordt bedoeld dat de ambtsdragers zich proberen te concentreren op geestelijk leidinggeven, geïnspireerd door wat Petrus daarover schrijft in 1 Petrus 5.
Post-corona
Wat voor veel kerken geldt, geldt voor het Zuiderkruis nog sterker: na corona moet de gemeente zichzelf tot op zekere hoogte opnieuw uitvinden. ‘Dat stelt ons voor uitdagingen maar biedt ook kansen,’ vertelt Koelewijn. ‘En we zitten nog middenin dat proces. Daarom vind ik het ook best lastig om er hier al te stellig over te spreken in de zin van: zo zijn wij, dit doen wij, dit willen wij.’ Een betrekkelijk jonge én kleine gemeente als het Zuiderkruis kan niet terugvallen op hoe het voorheen was, want de populatie is anders en de omstandigheden zijn anders dan voorheen. Dingen liggen minder vast en zijn minder vanzelfsprekend.
Het is best lastig om al te stellig te spreken over: zo zijn wij, dit doen wij, dit willen wij
Kerkverband
De kerkenraad van Maastricht is blij met de aanstaande hereniging van NGK en GKv, maar de gemeente is er niet zo mee bezig. ‘Het wordt er voor ons eenvoudiger van, omdat we op dit moment nog bij twee kerkverbanden aangesloten zijn en ons naar beide verantwoorden.’ Het landelijk kerkverband is een zegen voor het Zuiderkruis. Koelewijn: ‘Juist als je als gemeente zo klein en zo pril bent als wij is het heel fijn om terug te kunnen vallen op mensen en organisaties met veel meer expertise en ervaring. Steunpunt Kerkenwerk helpt ons enorm met de noodzakelijke regelingen en randvoorwaarden van het kerk-zijn. We nemen volwaardig onze plek in binnen de classis en de regio en voelen ons daardoor gesteund in allerlei keuzes die we plaatselijk maken. Tegelijk willen we er niet te veel energie in steken; daarvoor zijn er te veel andere dingen die onze tijd en aandacht vragen. We zoeken altijd naar een wijze geestelijke motivatie om dingen op een bepaalde manier te doen of te laten, passend binnen de context van ons als kleine, geïsoleerde doorganggemeente in een katholiek deel van het land. Met het argument “omdat het zo hoort” kunnen we niet zoveel.’
Meer over het Zuiderkruis kun je vinden op https://www.ngkvmaastricht.nl/
Afbeelding Waalse Kerk: Kleon3, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons